+τaξη: Οι 4+1 πληγές του ασφαλιστικού συστήματος

Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016

Οι 4+1 πληγές του ασφαλιστικού συστήματος

Posted by Κωνσταντίνος Μανίκας on 6:32 μ.μ. // 0 σχόλια

Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος Ψυχολόγος

Πριν έξι χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο με τίτλο “Το ασφαλιστικό και κοινωνικό χάσμα των γενεών” όπου πέρα από το προφανές της γενεαλογικής σύγκρουσης, με μεταφορά των ασφαλιστικών βαρών στους νεότερους ώστε να περισώσουν οι γηραιότεροι προνόμια κάποια εκ των οποίων αποτελούσαν μέρος ρουσφετολογικών και συντεχνιακών παροχών, αναφερόμουν και στους παράγοντες που θα έπρεπε να προσεχθούν ώστε να παραταθεί η βιωσιμότητα του συστήματος.Έκτοτε η συνολική κατάσταση έχει δυσχεράνει, τόσο λόγω της έντονης ύφεσης των επομένων ετών αλλά και της πρόσφατης αντιαναπτυξιακής αναστροφής, και το ζήτημα επανήλθε εντονότερο και επιτακτικότερο. Πάντως οι 4+1 βασικές πληγές που ματώνουν μόνιμα το ασφαλιστικό σύστημα παραμένουν οι ίδιες. Τέσσερις “κολώνες” μαζί με το “επιστέγασμα” που τις προστατεύει ή τις εκθέτει όλες μαζί. Οι δημογραφικές εξελίξεις, η μαύρη εργασία μαζί με την εισφοροδιαφυγή, η αξιοποίηση των αποθεματικών, η οργανωτική και οικονομική δομή του και στον ρόλο του “στεγάστρου” η αναπτυξιακή πορεία της χώρας.Το δημογραφικό αντιμετωπίζεται ως παρωνυχίδα ενώ αποτελεί κομβικό ρυθμιστή. Κανένα σύστημα δεν επιβιώνει χωρίς ανανεούμενο εργατικό δυναμικό, τόσο μαζικό όσο να υπερκαλύπτει τις εισφοροδοτικές ανάγκες του. Με έναν ραγδαίως γηρασμένο πληθυσμό αν δεν υπάρξουν κίνητρα στήριξης των νέων οικογενειών που θα επικεντρώνονται σε διευκολύνσεις (οικονομικές, επαγγελματικές, συμπληρωματικών υπηρεσιών) δεν υπάρχει καμιά ελπίδα υγιούς ανατροφοδότησης του συστήματος. Από το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και τα στοχευμένα επιδόματα τέκνων (ειδικά για τις μονογονεϊκές οικογένειες) έως την ελεύθερη πρόσβαση σε παιδικούς σταθμούς και τα ολοήμερα σχολεία, κυρίως για παιδιά από ζευγάρια εργαζομένων.Η μάστιγα της μαύρης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής αντιμετωπίστηκε σημαντικά με τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου και τα αυστηρά πρόστιμα των προηγούμενων ετών αλλά όσο δεν χρησιμοποιείται εκτεταμένα το εργόσημο, το οποίο πέρασε στη λήθη ενώ ήταν μια λύση ειδικά για την παροδική απασχόληση αλλοδαπών, δεν καθιερώνεται ένα μόνιμο σύστημα υπολογισμού των εισφορών (που θα συνδυάζει εισοδηματικά κριτήρια αλλά κι ένα είδος αγοράς υπηρεσιών) και διακανονισμού οφειλών και δεν αξιοποιούνται οι σύγχρονες τεχνολογίες για την άμεση παρακράτηση των εισφορών στην πηγή, πάντα θα υπάρχουν διαβρωτικές διαρροές.Η αναδιανεμητική ασφαλιστική δομή έτσι κι αλλιώς δίνει σταδιακά τη θέση της σε μια πιο κεφαλαιοποιητική αλλά κι αυτό προωθείται με φοβικό και περιορισμένο τρόπο. Η ιδιωτική ασφάλιση συνεχίζει να μην αποτελεί συμπληρωματικό πυλώνα, οι υπηρεσίες υγείας δεν αναδιαρθρώνονται υπέρ της πρόληψης ώστε να μειωθεί το συνολικό κόστος και να επιτρέψει τον περιορισμό των βασικών εισφορών οδηγώντας στην χωριστή κοστολόγηση για κάθε περαιτέρω παροχή.Τα αποθεματικά των ταμείων αν και δεν αποτελούν μέσο πληρωμής των συντάξεων επιτελούν έναν χρήσιμο συμπληρωματικό ρόλο. Αφέθηκαν όμως επί δεκαετίες στην απαξίωση των μηδενικών επιτοκίων της Εθνικής Τράπεζας, ακολούθησε η “σιγουριά” των ομολόγων του δημοσίου (που κουρεύτηκαν χωρίς καμιά πρόβλεψη σταδιακής αναπλήρωσης) και η τοποθέτηση σε δομημένα προϊόντα (τα οποία ρευστοποιήθηκαν πρόωρα πριν καταγράψουν τα μακροπρόθεσμα οφέλη τους;). Ίσως ήρθε η εποχή να αναζητηθούν επενδυτικές επιλογές που θα αφορούν ένα ευρύτερο φάσμα προτάσεων. Από συμμετοχή σε μεγάλα διεθνή projects μέχρι συνδυαστικά χρηματοοικονομικά μέσα μακροπρόθεσμης απόδοσης.Φυσικά όλα αυτά καταρρέουν σε κλάσματα δευτερολέπτου αν δεν σταθεροποιηθεί πλήρως το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον και δεν οικοδομηθούν οι δικλείδες ασφαλείας που θα επιτρέψουν στους επενδυτικές να ξεδιπλώσουν νέες επιχειρηματικές ιδέες. Η επαναφορά σε σταθερά υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς, που θα επιτρέψει στο ασφαλιστικό σύστημα να αποκτήσει μόνιμους νέους πόρους, δεν θα προκύψει ως ευχή.Επιβάλλονται πλέον γενναίες κινήσεις σε επίπεδο ιδιωτικοποιήσεων και ειδικών κινήτρων για προσέλκυση επενδυτών, τόσο αντισυμβατικές που θα προκαλέσουν θετικό σοκ σε όσους σκέφτονται την τοποθέτηση κεφαλαίων στην Ελλάδα. Το αντέχει ιδεολογικά μια κυβέρνηση που τρέφεται από ταξικά μίση;

αλίευση

	Τι σημαίνει «θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος»;
	Τι σημαίνει «κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος»;
	Ποιοι ασφαλισμένοι έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους και να τους χρησιμοποιήσουν για συνταξιοδότηση;
	Πότε πρέπει να γίνουν οι αναγνωρίσεις των πλασματικών χρόνων για να κατοχυρωθούν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης προγενέστερου έτους;
	Είμαι συνταξιούχος, πρώην υπάλληλος ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ή ΝΠΔΔ ή δικαιούχου σύνταξης αυτού (π.χ. χήρα, ανήλικο ή σπουδάζον τέκνο ή άγαμη θυγατέρα). Ποια είναι η αρμόδια υπηρεσία να απευθύνω ερώτημα, σχετικά με πάσης φύσεως επιδόματα, που δικαιούμαι (π.χ. επίδομα σπουδών ή αναπηρίας);
	Μητέρα, ασφαλισμένη πριν από την 1/1/1993, με τουλάχιστον 5.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 και παιδί που ενηλικιώθηκε μετά τη συμπλήρωση των 5.500 ημερών, σε ποια ηλικία μπορεί να πάρει πλήρη ή μειωμένη σύνταξη;
	Μητέρα, ασφαλισμένη πριν από την 1/1/1993, με ανήλικο παιδί το 2011 και λιγότερες από 5.500 ημέρες ασφάλισης, μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους και σε ποια ηλικία θα συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις των μητέρων ανηλίκων;
	Μητέρα, ασφαλισμένη μετά την 1/1/1993, με ανήλικο παιδί το 2011, μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους για να κατοχυρώσει δικαίωμα το 2011 και σε ποια ηλικία θα συνταξιοδοτηθεί;
	Για να χορηγηθεί μειωμένη σύνταξη σε μητέρα ανηλίκου, πρέπει να υπάρχει εργασία την τελευταία πενταετία με 100 ημέρες κάθε χρόνο;
	Το κατώτατο όριο σύνταξης, που δικαιούται μητέρα που θα λάβει σύνταξη μειωμένη από το 50ό μέχρι το 55ο έτος της ηλικίας της, θα καταβληθεί και αυτό μειωμένο;
	Πατέρας, ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, ο οποίος είχε συμπληρώσει τις 5.500 ημέρες ασφάλισης όταν το τέκνο ήταν ανήλικο, σήμερα είναι χήρος. Δικαιούται σύνταξη ως πατέρας ανηλίκου τέκνου και σε ποια ηλικία;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, πατέρας ανήλικου τέκνου, ο οποίος είχε συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, μετά το θάνατο της συζύγου του ξαναπαντρεύτηκε και χώρισε. Δικαιούται σύνταξη ως χήρος πατέρας ανηλίκου τέκνου;
	Για να λάβει μειωμένη σύνταξη κάποιος με 10.500 ημέρες ασφάλισης από τις οποίες 7.500 στα βαρέα, πρέπει να εργάζεται τα τελευταία χρόνια και να έχει 100 ημέρες ασφάλισης κάθε χρόνο;
	Ασφαλισμένοι πριν από την 1/1/1993, μητέρα ή χήρος πατέρας ανηλίκου τέκνου, με λιγότερες από 5.500 ημέρες ασφάλισης, μπορούν να αναγνωρίσουν, ως πλασματικό, χρόνο για 2 παιδιά, ώστε να λάβουν σύνταξη με τις διατάξεις των μητέρων ανηλίκων τέκνων;
	Μητέρα ανήλικου τέκνου, το οποίο ενηλικιώνεται μετά την 1/1/2011, με λιγότερες από 5.500 ημέρες ασφάλισης, ποιους πλασματικούς χρόνους μπορεί να αναγνωρίσει για να τις συμπληρώσει;
	Ασφαλισμένος άνδρας πριν από την 1/1/1993, που είχε συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης και το 60ό έτος της ηλικίας του την 31/12/2012 με συνεχή ασφάλιση τα τελευταία 5 χρόνια, πότε δικαιούται μειωμένη σύνταξη;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2011 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993 που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2012 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 60 μήνες, έχει αναγνωρίσει τους 34 μήνες που βρισκόταν εκτός υπηρεσίας ως απολυμένος από ν.π.δ.δ. βάσει των διατάξεων του άρθ. 25 παρ. 7 του ν. 2190/94. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο ασφάλισης των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2011 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 48 μήνες, έχει αναγνωρίσει βάσει των διατάξεων του άρθ. 5 του ν. 1469/84 χρόνο απασχόλησής του στην Αίγυπτο, που αντιστοιχεί σε 1.300 ημέρες ή 52 μήνες. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο ασφάλισης των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2012 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 60 μήνες, έχει αναγνωρίσει χρόνο Δημόσιας Υπηρεσίας που αντιστοιχεί σε 24 μήνες ή 600 ημέρες. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993 που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2011 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 48 μήνες, έχει λάβει εφεδρικό επίδομα που αντιστοιχεί σε 150 ημέρες ή 6 μήνες. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο ασφάλισης των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2011 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 48 μήνες, έχει αναγνωρίσει βάσει των διατάξεων του ν. 1539/1985 (χρόνος πολιτικών προσφύγων) 1.300 ημέρες ή 52 μήνες. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011 και πόσο;
	Άνδρας, ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που συμπλήρωσε 10.000 ημέρες ασφάλισης εντός του έτους 2010, πότε δικαιούται πλήρη σύνταξη και πότε μειωμένη και από ποιο όριο ηλικίας θα υπολογιστεί η μείωση;
	Άνδρας, ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που συμπλήρωσε 10.000 ημέρες ασφάλισης εντός του έτους 2011, πότε δικαιούται πλήρη σύνταξη και πότε μειωμένη και από ποιο όριο ηλικίας θα υπολογιστεί η μείωση;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, οικοδόμος, που δεν έχει συμπληρώσει τις 4.500 ημέρες ασφάλισης, έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει τους πλασματικούς χρόνους των άρθ. 39 και 40 του ν. 3996/2011 προκειμένου να κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα;
	Οι ασφαλισμένοι για πρώτη φορά μετά την 1/1/1993 ποιους πλασματικούς χρόνους έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν;
	Σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου, ποια υπηρεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πρέπει να ενημερωθεί;
	Με ποιες προϋποθέσεις συνταξιοδοτείται γονέας, σύζυγος ή αδελφός ατόμου με αναπηρία;
	Σε ποια ηλικία δικαιούται ο συνταξιούχος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το Ε.Κ.Α.Σ.;
	Τέκνο που λαμβάνει σύνταξη λόγω θανάτου ή ο γονέας του λαμβάνει για αυτό προσαύξηση στη σύνταξή του, συμπλήρωσε το 18ο έτος της ηλικίας του πριν λήξει το σχολικό έτος(30/6). Από πότε δικαιούται επαναχορήγησης της σύνταξης λόγω θανάτου ή της προσαύξησης σε περίπτωση σπουδών του και ποιες σχολές δικαιολογούν αυτές τις παροχές;
	Τέκνο σπουδάζει σε εκπαιδευτήριο μεταλυκειακής μη τυπικής εκπαίδευσης - Κολλέγιο. Δικαιούται ο γονέας του προσαύξηση στη σύνταξή του ή το ίδιο σύνταξη λόγω θανάτου;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, οικοδόμος, με περισσότερες από 4.500 ημέρες ασφάλισης, όλες σε οικοδομικές εργασίες, συμπληρώνει το 58ο έτος της ηλικίας του μετά την 1/1/2013. Πότε δικαιούται σύνταξη; Έχει κατοχυρώσει δικαίωμα για σύνταξη με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993, που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2011 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 48 μήνες, έχει αναγνωρίσει τους 12 μήνες που μεσολάβησαν από την απόλυσή του από την τ. Ε.Α.Σ. μέχρι την επαναπρόσληψή του στον Ο.Α.Σ.Α., βάσει των διατάξεων του άρθ. 3 παρ.2 του ν. 2366/1995. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο ασφάλισης των άρθ.39 & 40 του ν. 3996/2011;
	Ασφαλισμένος πριν από την 1/1/1993 που επιθυμεί να κατοχυρώσει τις προϋποθέσεις του έτους 2012 με αναγνώριση πλασματικών χρόνων που αντιστοιχούν σε 60 μήνες, έχει αναγνωρίσει τους 34 μήνες που βρισκόταν εκτός υπηρεσίας ως απολυμένος από ν.π.δ.δ. βάσει των διατάξεων του άρθ. 25 παρ. 7 του ν. 2190/94. Έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει επιπλέον πλασματικό χρόνο ασφάλισης των άρθ. 39 & 40 του ν. 3996/2011;

Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016

Οι 4+1 πληγές του ασφαλιστικού συστήματος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου